Ruska agresija na Ukrajinu, koja traje od četvrtka, šokirala je svet, ali nije trebala biti posebno iznenađenje s obzirom na brutalnu i zločinima ispunjenu 22-godišnju vladavinu ruskog predsednika Vladimira Putina
RUSKA agresija na Ukrajinu, koja traje od četvrtka, šokirala je svijet, ali nije trebala biti posebno iznenađenje s obzirom na brutalnu i zločinima ispunjenu 22-godišnju vladavinu ruskog predsjednika Vladimira Putina. Invazija na Ukrajinu samo je posljednji i dosad najgori u nizu zločina njegovog režima, počinjenih kako u Rusiji tako i u nizu drugih zemalja, u ratu i u miru.
Prije deset godina, u predizbornoj kampanji, tadašnji američki predsjednik Barack Obama otvoreno se narugao Mittu Romneyju koji je Rusiju opisao kao “geopolitičkog neprijatelja broj 1”. “Osamdesete godine traže svoju vanjsku politiku natrag jer hladni rat je završio prije više od 20 godina”, odgovorio mu je Obama.
U međuvremenu je Rusija izvršila ili vršila:
prikrivenu, “hibridnu” invaziju na Ukrajinu uz vojnu i svaku drugu pomoć odmetnutim paradržavama koje je na kraju priznala
okupaciju i ilegalnu aneksiju Krima
preko svojih saveznika na istoku Ukrajine rušenje putničkog aviona s europskim putnicima
vjerojatne ratne zločine brutalnim bombardiranjem civilnih ciljeva pod kontrolom pobunjenika u ratu u Siriji
miješanje u američke izbore u korist Donalda Trumpa hakiranjem i propagandom protiv protukandidata
niz kibernapada na zapadne zemlje i njihove tvrtke
više atentata ili pokušaja atentata na europskom tlu, uključujući tajnim bojnim otrovom novičokom
redovite provokacije bliskim kontaktima svojih vojnih aviona i brodova sa zapadnima
kontinuirano informacijsko i diplomatsko “ratovanje” protiv zapadnih demokracija, uključujući prijetnje nuklearnim oružjem
gomilanje snaga na granici i, na kraju, otvorenu agresiju na susjednu suverenu državu.
Odnosi Zapada i Moskve pogoršavaju se već godinama i gotovo svake godine čini se da nikad nisu bili gori. Hladni rat se na neki način vratio na europski kontinent, a sad je izbio i otvoreni, totalni rat na europskom tlu, uz sve glasnije strahove da bi se mogao preliti u neku vrstu trećeg svjetskog rata.
Istraga o ratnim zločinima u Ukrajini
Agresija je u svakom slučaju ratni zločin prema međunarodnom pravu, a Međunarodni kazneni sud (ICC) u Haagu danas je objavio da će pokrenuti istragu o mogućim ratnim zločinima koje je Rusija počinila u Ukrajini.
Nakon preliminarnog pregleda situacije glavni tužitelj ICC-a Karim Khan je, kako navodi, zaključio da “postoji razumna osnova za pretpostavku da su u Ukrajini počinjeni i navodni ratni zločini, kao i zločini protiv čovječnosti” u događajima koji su prethodili ruskoj invaziji.
“S obzirom na širenje sukoba posljednjih dana, želim da istraga obuhvati i sve nove navodne zločine koji spadaju u nadležnost mog Ureda, koje počini bilo koja strana u sukobu, na bilo kojem dijelu ukrajinskog teritorija”, rekao je također Khan. Međutim, Rusija uopće ne priznaje nadležnost ICC-a.
Od čečenskog do gruzijskog rata
Rusko ratno djelovanje u Ukrajini, naravno, nije prvo otkad je Putin došao na vlast. Sam početak njegove vladavine obilježio je Drugi čečenski rat (1999. – 2000.) u kojem je ruska vojska brutalno skršila oružani otpor čečenskih separatista u ovoj autonomnoj republici u sastavu Ruske Federacije, uz optužbe da je pritom (kao i čečenska strana) počinila čitav niz ratnih zločina, uključujući silovito bombardiranje i razaranje čečenskog glavnog grada Groznog.
Putin je 2008. pokrenuo i ofenzivu na susjednu Gruziju, pod izlikom obrane ruskih separatista u samoproglašenim republikama Južnoj Osetiji i Abhaziji. Rusija je i tada optužila Gruziju da provodi genocid nad ruskom manjinom na odmetnutom teritoriju, baš kao što je pred invaziju na Ukrajinu optužila tu zemlju za genocid u samoproglašenim republikama Donjeck i Lugansk. U kratkotrajnom ratu u kojem je Rusija pobijedila Gruziju stradalo je više od 200 gruzijskih civila,
Rusija je 2014. reagirala na revoluciju u Ukrajini kojom je srušen proruski predsjednik Viktor Janukovič okupacijom i aneksijom Krima, što su UN i međunarodna zajednica proglasili ilegalnim i iz odmazde uveli čitav niz sankcija Rusiji.
Rušenje putničkog aviona iz Nizozemske, poginulo 298 ljudi
No osim toga, Rusija je od početka pomagala ruskim separatistima u Donbasu, na istoku zemlje, koji su proglasili odcjepljenje od Kijeva i započeli osmogodišnji građanski rat.
17. srpnja iste godine, u jeku ovog građanskog rata, ruski su separatisti, koristeći raketni protuzračni sustav Buk koji im je dopremljen iz Rusije, srušili malezijski putnički avion na letu MH17 iz Amsterdama za Kuala Lumpur dok je letio iznad Ukrajine. Svih 298 putnika i članova posade poginulo je. Nizozemsko tužilaštvo podiglo je optužnicu protiv tri Rusa i jednog Ukrajinca kojima i dalje traje suđenje u odsutnosti.
Brutalno slamanje otpora u Siriji
2015. je uslijedila nova epizoda ruskog “zavođenja mira” po svijetu, kad se uključila u rat u Siriji na strani režima Bašara al-Asada protiv pobunjenika i Islamske države koja je ratovala protiv svih ostalih zaraćenih strana. I u tom su ratu, najkrvavijem u posljednjih dvadesetak godina, sve strane počinile niz ratnih zločina, ali golemu većinu civilnog stradanja izazvali su sirijska vojska i njeni saveznici Iran i Rusija, koja je u ratu uglavnom sudjelovala bombardiranjem iz zraka.
Upravo su ruski avioni imali ključnu ulogu u potpunom razaranju istočnog dijela Alepa, koji je bio pod kontrolom pobunjenika (ne Islamske države, dok je teroristička frakcija Al-Nusra, povezana s Al-Kaidom, imala minimalnu prisutnost u gradu) 2016.
Komisija UN-a utvrdila je da su obje strane počinile ratne zločine u višemjesečnoj bitki za Alep te da su ruske i sirijske zračne snage neselektivnim bombardiranjem usmrtile stotine civila. Istrage i izvještaji poput onog koji je objavilo Atlantsko vijeće ili onog koji je objavio Amnesty International utvrdili su da su i Sirija i Rusija namjerno gađale bolnice na pobunjeničkom teritoriju, kao dio taktike slamanja oružanog otpora i teroriziranja stanovništva.
“Potvrđujemo da su operacije bombardiranja spomenute u izvještaju ciljale nenaoružane civile. Dakle, ruske snage prekršile su pravila međunarodnog humanitarnog prava koje štiti pravo na život. Eksplicitno optužujemo ruske snage za desetke ratnih zločina“, navela je u svom izvještaju 2016. i nevladina organizacija Sirijska mreža za ljudska prava (SNHR)
Amnesty International optužio je Rusiju za ratne zločine i prošle godine, ovog puta zbog zračnih napada na posljednju pobunjeničku pokrajinu, Idlib i “svjesnog napadanja civila i civilnih objekte poput bolnica i škola”. Isto je napravila i komisija UN-a, utvrdivši da su Rusi bombardirali izbjeglički logor i tržnicu, među ostalim.
Još jedna nevladina organizacija sa sjedištem u Velikoj Britaniji, Sirijski opservatorij za ljudska prava (SOHR), procijenio je broj žrtava ruskih zračnih udara u Siriji na više od 18 tisuća ljudi, od čega 8 tisuća civila.
Duga lista Putinovih žrtava
Američki predsjednik Joe Biden u jednom je intervjuu prošle godine, prije trenutne eskalacije, nazvao Putina ubojicom. Putin mu je na to odgovorio da “svoj svoga najbolje poznaje”, ali Biden je očito rekao istinu.
Ovo su, dakle, samo neki od ruskih novinara, oporbenjaka, disidenata i prebjega koji su ili dokazano ubijeni ili su umrli – ili zamalo umrli – u vrlo neobičnim okolnostima nakon što su se zamjerili Putinovom režimu:
Ana Politkovskaja, novinarka koja je pisala kritički o Čečenskom ratu, ustrijeljena u svojoj zgradi 2006.
Aleksandar Litvinenko, odbjegli agent ruske obavještajne službe FSB
Sergej Magnicki, porezni konzultant koji je otkrio korupcijski skandal, umro u zatvoru 2008. nakon navodnog mučenja i premlaćivanja, po njemu je dobio ime američki Magnickijev zakon za sankcije za kršenje ljudskih prava
Boris Berezovski, oligarh koji je pobjegao u Veliku Britaniju nakon što se usprotivio Putinu, pronađen obješen u svom domu u Londonu 2013.
Boris Nemcov, ruski oporbeni političar, ustrijeljen s leđa na mostu ispred Kremlja dok je pripremao izvještaj o tome da se ruska vojska bori na teritoriju Ukrajine
Vladimir Kara-Murza, ruski oporbeni političar i aktivist, otrovan 2015. i 2017., jedva preživio trovanje
Sergej Skripal, bivši dvostruki špijun koji je također pobjegao u Veliku Britaniju, tamo su njega i kćer agenti ruske vojno-obavještajne službe GRU pokušali ubiti nervnim otrovom novičokom 2018. u Salisburyju, preživio je
Aleksej Navalni, oporbeni političar koji je razotkrio više korupcijskih afera, više puta uhićivan, zatvaran, napadan i osuđen pod upitnom optužnicom, otrovan novičokom u Sibiru 2020., jedva preživio, trenutno u ruskom zatvoru.
Navalni je otrovan novičokom (što je potvrđeno njemačkom istragom) u kolovozu 2020., prije nego što se ukrcao na let za Moskvu iz Omska, no pravovremenim liječenjem mu je ipak spašen život. Nakon višemjesečnog opravka u bolnici u Berlinu u siječnju prošle godine je po povratku u Moskvu uhićen, zatvoren i potom osuđen na više od dvije godine u jednoj od zloglasnih ruskih zatvorskih kolonija, nasljednica gulaga, u očitom montiranom procesu. Tamo je i štrajkao glađu dvadesetak dana zbog izostanka liječničke njege.
No dok je on bio u pritvoru, njegova Zaklada protiv korupcije objavila je veliku reportažu o navodnoj Putinovoj tajnoj palači na Crnom moru, vrijednoj 1.4 milijarde dolara, za koju je ustvrdio da je financirana kroz Putinovu korupcijsku hobotnicu.
Trovanje novičokom usred Velike Britanije
Isti tip bojnog otrova upotrijebljen je i dvije godine ranije, u ožujku 2018., ali u Velikoj Britaniji, tada članici EU. Zločinačka akcija ruskih agenata tada je zgrozila svijet, ali nije bila bez presedana. Meta trovanja novičokom bio je Sergej Skripal, bivši agent ruske vojno-obavještajne službe GRU (koji je s vremenom postao britanski dvostruki špijun, prije nego što se umirovio) u engleskom Salisburyju.
Međutim, mnoge je podsjetio na ubojstvo bivšeg agenta ruske obavještajne službe FSB-a (nasljednice notornog KGB-a) Aleksandra Litvinenka polonijem, visoko radioaktivnom supstancom koju mu je prema istrazi ruski agent ubacio u čaj, što je prema britanskoj istrazi “vjerojatno” osobno naredio Putin.
I Litvinenko je pobjegao u Veliku Britaniju i tamo dobio politički azil nakon što je optužio svoje nadređene da su raznijeli stambenu zgradu u Moskvi kako bi to predstavili kao teroristički napad Čečena 1999. te tako dobili povod za Drugi čečenski rat.
Litvinenko je optužio nadređene i da su naredili atentat na Borisa Berezovskog, gruzijskog oligarha koji je aktivno pomogao Putinu da dođe na vlast 2000., a onda ga preko svojih medija počeo prozivati. I Berezovski je s vremenom pobjegao u London i tamo dobio politički azil, odakle je otvoreno govorio da želi svrgnuti Putinov režim “revolucijom bez krvi”.
Litvinenko je otrovan polonijem i umro 2006. Berezovski je, ponovimo, pronađen obješen u svom domu u Londonu sedam godina kasnije.
Što se Skripala tiče, atentat ne samo da nije uspio već su ruski agenti koji su poslani da izvrše likvidaciju ubrzo uspješno identificirani. Obojica osumnjičenih atentatora, koji su se proslavili svojim urnebesno neuvjerljivim intervjuom u kojem su tvrdili da su u gradić Salisbury došli kao obični turisti, identificirani su kao agenti ruske vojno-obavještajne agencije GRU – Anatolij Čepiga i Aleksander Miškin.
Skripal i njegova kći su uz ekspresno liječenje preživjeli trovanje novičokom, čija je doza očito bila premala da ih ubije dovoljno brzo, kao i policajac koji je otrovan kad je došao na mjesto zločina, ali Britanka Dawn Sturgess preminula je kao kolateralna žrtva ovog napada kemijskim oružjem na britanskom tlu.
Neki su imali sreće i preživjeli, mnogi nisu
“Ponekad se (u ruskim političkim ubojstvima) dogode promašaji, a jedan od njih sjedi upravo pred vama”, kazao je spomenuti oporbeni aktivist Vladimir Kara-Murza američkim senatorima na svojem svjedočenju, nakon što su mu dva puta u dvije godine naglo otkazali organi.
Putinovog dolaska na vlast ubijena su najmanje 34 novinara u Rusiji prema podacima američkog Odbora za zaštitu novinara i ruske Zaklade za zaštitu Glasnosti. U samo 3 od ta 34 ubojstva uhvaćeni su i osuđeni počinitelji – ne i eventualni nalogodavci.
Posljednji u nizu novinara koji je stradao na način koji upućuje na organizirano ubojstvo bio je Maksim Borodin, koji je u travnju 2018. “pao” kroz prozor svog stana na petom katu stambene zgrade u Jekaterinburgu. Borodin je neposredno prije smrti pisao o ruskim vojnim akcijama i pogibiji ruskih plaćenika u Siriji.
Rusija je, podsjetimo, izazvala još jedan međunarodni incident prošle godine kad je napala i zaplijenila ukrajinske brodove koji su putovali iz Azovskog u Crno more, zatočivši pritom i ukrajinske mornare, iako Azovsko more ima status zajedničkih teritorijalnih voda dviju zemalja i ukrajinski brodovi imaju puno pravo plovidbe tom rutom. Mornari su na kraju pušteni u razmjeni zarobljenika.
No sve to sada blijedi prema razmjerima užasa, krvoprolića i razaranja koje je Putin sručio na Ukrajinu. A svi znakovi upućuju na to da, nažalost, najgore tek slijedi.
Juhas Balint da odmah podnese ostavku na mesto predsednika Skupštine Vojvodine!
Demokratska zajednica vojvođanskih Mađara (DZVM) izražava duboko ogorčenje zbog sramnog ponašanja Juhasa Balinta, predsednika pokrajinskog parlamenta i člana predsedništva SVM-a. Njegovi postupci još jednom potvrđuju da mu nisu važne demokratske vrednosti, već isključivo očuvanje trenutne vlasti i služenje kriptoradikalnim političkim interesima
Na jučerašnjoj sednici parlamenta, Juhas Balint je naložio obezbeđenju da iz sale izbaci predstavnike medija, a potom asistirao poslanicima SNS-a kada su napali opozicione predstavnike. Bez mogućnosti za diskusiju, sve tačke dnevnog reda, uključujući i budžet za 2025. godinu, usvojene su ekspresno.
Ovakvo ponašanje grubo krši demokratske principe i pokazuje da Juhas Balint nije dostojan pozicije predsednika pokrajinskog parlamenta. Parlament je pod njegovim vođstvom postao servis vlasti koji guši opozicione stavove i zanemaruje javni interes.
DZVM zahteva od Juhasa Balinta da odmah podnese ostavku! Neka prestane da sramoti vojvođanske Mađare i da ide stopama Mihalja Kertesa!
Pokrajinskom parlamentu je potreban predsednik koji poštuje demokratske vrednosti i ravnopravno uvažava prava svih poslanika.
Prosvetari razmatraju radikalizaciju štrajka: Na stolu i potpuna obustava rada
Cirkularni štrajk prosvetnih radnika od ponedeljka, 16. decembra se nastavlja skraćenjem časova na 30 minuta u školskim upravama Kraljevo, Čačak, Užice i Kragujevac
Istovremeno, za ponedeljak je zakazana sednica Glavnog odbora Unije sindikata prosvetnih radnika Srbije, na kojoj će se članovi tog tela izjasniti o predlogu Predsedništva USPRS da se štrajk radikalizuje, nezvanično je potvrđeno Danasu iz više izvora.
Predsedništvo Unije predložiće Glavnom odboru da zaposleni u prosveti obustave rad u petak, 20. decembra, te da se zakonski štrajk sa skraćenjem časova na 30 minuta organizuje od 23. do 27. decembra na teritoriji cele Srbije, a ne samo na područjima školskih uprava Beograd i Požarevac, kako je predviđeno ranijom odlukom.
Predlog je i da Glavni odbor Unije razmotri opciju potpune obustave rada.
“Odluka bi bila doneta na posebnoj sednici, nakon konsultacija sa članovima i sprovodila bi se od 28. januara 2025. godine do ispunjenja zahteva“, navodi se u predlogu u koji je Danas imao uvid.
Predsedništvo Unije predlaže sledeće štrajkačke zahteve: smenu kompletnog rukovodstva Ministarstva prosvete, ispunjenje materijalnih zahteva predviđenih potpisanim Protokolom, potpisivanje izmena i dopuna Posebnog kolektivnog ugovora za zaposlene u osnovnim i srednjim školama i domovima učenika, kao i smanjenje administracije.
Stefanović o izjavi Vučevića: Skandalozne reči premijera da ne može Srbija da se ruši i zaustavlja „zbog 15 ili 1.555 mrtvih“
Zamenik predsednika Stranke slobode i pravde i narodni poslanik Borko Stefanović izjavio je danas da je skandalozna izjava premijera Miloša Vučevića da ne može Srbija da se ruši i zaustavlja “zbog 15 ili 1.555 mrtvih” i da mora da ode sa mesta predsednika Vlade i bude obuhvaćen krivičnim postupkom
„Ovo je skandalozna izjava čoveka koji je u vreme rekonstrukcije novosadske Železničke stanice bio gradonačelnik i koji je svojim propustima i delovanjem, zajedno sa svojim mafijaškim izvođačima, doprineo ubistvu u Novom Sadu“, naveo je Stefanović u pisanoj izjavi.
Prema njegovim rečima, Vučević mora da ode sa mesta predsednika Vlade, koja je ionako puna osumnjičenih lica i da i on bude obuhvaćen krivičnim postupkom.
„Vučević, na kraju, mora da nauči srpski jezik do kraja i prestane da koristi reči ‘Srbija’ i ‘država’ na mestima gde svi vide da stoje reči ‘vlast’ i ‘režim SNS’. Niko, Vučeviću, ne ruši Srbiju i državu, građani i studenti je, naprotiv, brane od mafije i od tvojih Snajpera, Bosketa, Goranca, Zvonka i Andreja, od tvog direktora novosadskog GSP, koji je deo međunarodne narko grupe“, rekao je Stefanović.
obustavlja se svaka komunikacija sa Vladom Republike Srbije zbog pritisaka na poljoprivrednike!
Traži se momentalno ukidanje pasivnog statusa svim poljoprivrednicima koji su napravili samo tehničke propuste ili imaju druge nedostatke koji ne podrazumevaju zloupotrebu budžetskih sredstava .
Poziva se na odgovornost Ministarstvo poljoprivrede Skupštinski odbor za poljoprivredu Predsednik Vlade Republike Srbije
Hitna pomoć studentima u hrani i neophodnim potrepštinama.
koordinisana podrška studentima obavezno u ljudstvu na blokadama ako postoji potreba i mehanizovano.
pozivaju se poljoprivrednici da se organizuju u svojim mestima i izađu traktorima u dogovoreno vreme.
Vladavina prava, sloboda i demokratija alati u borbi protiv koruptivne hobotnice vlasti
Liga socijaldemokrata Vojvodine – VOJVOĐANI pozdravlja podršku velikog broja advokata studentima i njihovoj borbi za ispunjenje legitimnih i legalnih zahteva, na koje nadležne institucije moraju da odgovore
Advokati su, takođe, pozvali Advokatsku komoru Srbije i sve advokatske komore u sastavu Advokatske komore Srbije da izdaju posebno saopštenje podrške studentima u ostvarivanju njihovih Ustavom zajamčenih prava i istaknutih zahteva.
Ovaj apel je posebno bitno istaći na današnji Međunarodni dan ljudskih prava, koji je temelj garancija dostojanstva, te jednakih i neotuđivih prava svih članova svetske zajednice.
Izostanak vladavine prava u Srbiji jedan je od osnovih problema naše zajednice.
Koruptivna hobotnica Srpske napredne stranke uništava državu i njene građane.
Tome se mora stati na put!
Jedini ispravan način da se to ostvari je članstvo Srbije u Evropskoj uniji koja u svom osnivačkom ugovoru utvrđuje vladavinu prava, slobodu, poštovanje ljudskog dostojanstva, poštovanje ljudskih prava, jednakost i demokratiju kao svoje temeljne vrednosti.
Da je Srbija članica Evropske unije, i ona bi bila u ingerencijama evropskog tužioca koji bi garantovao borbu protiv korupcije.
I baš zato, borba za članstvo Srbije u Evropskoj uniji mora da bude prioritet svih demokratskih članova naše zajednica.
To je jedina garancija uređene i moderne države.
Aleksandar Marton portparol Lige socijaldemokrata Vojvodine – VOJVOĐANI
Demokratska zajednica vojvođanskih Mađara (DZVM) ne prestaje da se čudi činjenici da, iako je zvanični predsednik MNS-a Arpad Fremond, u ime ove institucije često govori dr. Balint Pastor, predsednik Saveza vojvođanskih Mađara (SVM). Ova neobičnost posebno dolazi do izražaja na događajima organizovani od strane MNS u školama, obrazovnim ustanovama, gde se ove političke igrarije često odvijaju pred decom.
Kako sve ovo treba da razumemo? Da li je ovo početak nove prakse u kojoj se autonomija institucija jednostavno zanemaruje? Ili je u pitanju činjenica da zakoni i etičke norme postoje samo na papiru?
DZVM podseća sve pomenute, da zakon o nacionalnim savetima jasno nalaže: nacionalni saveti se ne smeju koristiti u političke svrhe. Zbog toga pozivamo rukovodstvo MNS-a da obezbedi očuvanje kredibiliteta institucije nacionalnog saveta i da ne dozvoli da MNS postane politička igračka Saveza vojvođanskih Mađara.
Umesto političkog spektakla pred decom, bolje bi bilo da se postarate da putem MNS prenesemo prave vrednosti budućim generacijama.