Connect with us

SLOBODNA VOJVODINA

Istraživanje: Jadransko more nikada nije bilo slanije

HRVATSKI tim znanstvenika je u suradnji s talijanskim kolegama objavio najnovije rezultate istraživanja koji ukazuju na dosad nezabilježene vrijednosti saliniteta Jadrana, objavio je Institut Ruđer Bošković.

Published

on

HRVATSKI tim znanstvenika je u suradnji s talijanskim kolegama objavio najnovije rezultate istraživanja koji ukazuju na dosad nezabilježene vrijednosti saliniteta Jadrana, objavio je Institut Ruđer Bošković.

Ovi rezultati objavljeni su u uglednom časopisu Frontiers in Marine Science, koji je rangiran u prvih deset posto časopisa u području biologije mora i voda.

Objavu Instituta Ruđer Bošković prenosimo u cijelosti:

U ovom interdisciplinarnom istraživanju, koje je predvodio dr. sc. Hrvoje Mihanović s Instituta za oceanografiju i ribarstvo iz Splita, a uz dr. sc. Ivicu Vilibića s Instituta Ruđer Bošković, sudjelovali su i istraživači sa splitskog i zagrebačkog Sveučilišta te Nacionalnog instituta za oceanografiju i primijenjenu geofiziku u Italiji.

Kontinuitet oceanografskih mjerenja u Jadranu postoji od 1950-tih godina, te se održao do današnjih dana na nekoliko klimatoloških profila u sjevernom i srednjem Jadranu. Krstarenja na profilu grad Rovinj – rijeka Po te na Palagruškom pragu se obavljaju mjesečno do sezonski, te su bila temelj mnogim saznanjima iz oceanografije. Ovako dugački vremenski nizovi zapravo su rijetki u svijetu te neprocjenjivi u današnjoj eri klimatskih promjena.

Izuzetno visoke vrijednosti saliniteta
Tijekom ljeta i jeseni 2017. godine upravo je u južnom Jadranu i na Palagruškom pragu zabilježena pojava izuzetno visokih vrijednosti površinskog saliniteta (vrijednosti saliniteta preko 39 promila). To je prvi puta da su tako visoke vrijednosti zabilježene u Jadranu, te su zahvaćale površinu mora do dubine od tridesetak metara. Inače, ta pojava je uobičajena u mnogostruko slanijem i toplijem Levantu, gdje se i stvara najslanija voda u Sredozemlju, tzv. Levantinska intermedijarna voda.

U listopadu 2017. godine salinitet u površinskom sloju na Palagruškom pragu dosegnuo je rekordne vrijednosti, koje su bile više od 39.1 promila. Povrh toga, uz manje oscilacije, visok salinitet u prvih dvjestotinjak metara mora se zadržao u srednjem i južnom Jadranu sve do današnjih dana. Primjerice, u ovom trenutku je salinitet u središnjem dijelu južnog Jadrana veći od 38.8 promila u cijelom vodenom stupcu, a uz površinu doseže i 39.15 promila.

Navedeno saznanje je ponukalo hrvatske i talijanske istraživače da se detaljnije zabave prostornom i vremenskom ekstenzijom ove pojave.

Što je uzrok velikoj slanoći?
Tijekom istraživanja znanstvenici su analizirali brojne dostupne podatke. U analizi su obuhvaćeni podaci mjerenja brodskim multiparametarskim sondama, autonomnim vertikalno-uzorkojućim posmičnim plovcima (tzv. ARGO plovci), daljinski upravljanim oceanografskim podmornicama (tzv. glajderi), satelitima koji mjere površinu razine mora, kao i podaci dobiveni oceanografskim modelom Sredozemlja koji asimilira satelitska i druga mjerenja te stoga daje najkvalitetniji prikaz trodimenzionalnih oceanografskih polja.

Analize koje je proveo ovaj tim znanstvenika objasnile su razloge pojave voda ovako visokog saliniteta. Pojava je dijelom uzrokovana pojačanim dotokom voda visokog saliniteta iz Levanta i Jonskog mora, a dijelom zbog procesa u samom Jadranu.

Sami procesi se odvijaju na vremenskim skalama od nekoliko dana pa do desetak godina, a obuhvaćaju četiri ključna fenomena. Prvi se odnosi na tzv. Jadransko-jonsku bimodalnu oscilaciju, koja inače uzrokuje snažne oscilacije fizičkih i biogeokemijskih varijabla u Jadranu s periodom od pet do deset godina, a u posljednjih desetak godina uzrokuje izražen donos slanih i ultraoligotrofnih voda u Jadran. Drugi proces je vezan uz vrlo niske protoke rijeka do godinu dana prije pojave visokih površinskih saliniteta, uzrokovane manjkom oborina u širem području Jadrana.

Više procesa
Treći proces se odnosi na izražen dotok sunčeve energije na površinu mora tijekom ljeta i rane jeseni, kada je vrijeme toplije od prosjeka i s malo vjetra, odnosno sa slabo izraženim vertikalnim miješanjem u stupcu mora i raslojavanjem vodenog stupca na izrazito topliji površinski sloj i hladniji središnji i pridneni sloj. Posljedično, četvrti proces uključuje izraženo isparavanje i gubitak vode s površine mora.

Tri od četiri gore navedena procesa su već dokumentirana u Sredozemlju kao posljedica klimatskih promjena, koje će u budućnosti donijeti još toplija i sušnija ljeta, manje protoke rijeka te posljedično jače zagrijavanje i zaslanjivanje površinskog sloja mora. Kako je život u moru, od planktona preko riba do bakterija, ovisan o temperaturi, salinitetu i dostupnim hranjivim solima, opažene promjene će zasigurno imati značajan utjecaj na život u Jadranu. Takvi učinci su već zabilježeni i dokumentirani u nekoliko posljednjih desetljeća, primjerice, ulaz novih ribljih vrsta, promjene u odnosima i obilju bakterijskih zajednica, nestanak vrsta hladnijih mora.

Izvor: Index.hr

Continue Reading
Click to comment

Leave a Reply

Vaša adresa e-pošte neće biti objavljena. Neophodna polja su označena *

SLOBODNA VOJVODINA

Juhas Balint da odmah podnese ostavku na mesto predsednika Skupštine Vojvodine!

Demokratska zajednica vojvođanskih Mađara (DZVM) izražava duboko ogorčenje zbog sramnog ponašanja Juhasa Balinta, predsednika pokrajinskog parlamenta i člana predsedništva SVM-a. Njegovi postupci još jednom potvrđuju da mu nisu važne demokratske vrednosti, već isključivo očuvanje trenutne vlasti i služenje kriptoradikalnim političkim interesima

Published

on

By

Na jučerašnjoj sednici parlamenta, Juhas Balint je naložio obezbeđenju da iz sale izbaci predstavnike medija, a potom asistirao poslanicima SNS-a kada su napali opozicione predstavnike. Bez mogućnosti za diskusiju, sve tačke dnevnog reda, uključujući i budžet za 2025. godinu, usvojene su ekspresno.

Ovakvo ponašanje grubo krši demokratske principe i pokazuje da Juhas Balint nije dostojan pozicije predsednika pokrajinskog parlamenta. Parlament je pod njegovim vođstvom postao servis vlasti koji guši opozicione stavove i zanemaruje javni interes. 

DZVM zahteva od Juhasa Balinta da odmah podnese ostavku! Neka prestane da sramoti vojvođanske Mađare i da ide stopama Mihalja Kertesa! 

Pokrajinskom parlamentu je potreban predsednik koji poštuje demokratske vrednosti i ravnopravno uvažava prava svih poslanika.

Služba za medije DZVM-a

Bečej, 18. decembar 2024.

Continue Reading

SLOBODNA VOJVODINA

Prosvetari razmatraju radikalizaciju štrajka: Na stolu i potpuna obustava rada

Cirkularni štrajk prosvetnih radnika od ponedeljka, 16. decembra se nastavlja skraćenjem časova na 30 minuta u školskim upravama Kraljevo, Čačak, Užice i Kragujevac

Published

on

By

Istovremeno, za ponedeljak je zakazana sednica Glavnog odbora Unije sindikata prosvetnih radnika Srbije, na kojoj će se članovi tog tela izjasniti o predlogu Predsedništva USPRS da se štrajk radikalizuje, nezvanično je potvrđeno Danasu iz više izvora.

Predsedništvo Unije predložiće Glavnom odboru da zaposleni u prosveti obustave rad u petak, 20. decembra, te da se zakonski štrajk sa skraćenjem časova na 30 minuta organizuje od 23. do 27. decembra na teritoriji cele Srbije, a ne samo na područjima školskih uprava Beograd i Požarevac, kako je predviđeno ranijom odlukom.

Predlog je i da Glavni odbor Unije razmotri opciju potpune obustave rada.

Odluka bi bila doneta na posebnoj sednici, nakon konsultacija sa članovima i sprovodila bi se od 28. januara 2025. godine do ispunjenja zahteva“, navodi se u predlogu u koji je Danas imao uvid.

Predsedništvo Unije predlaže sledeće štrajkačke zahteve: smenu kompletnog rukovodstva Ministarstva prosvete, ispunjenje materijalnih zahteva predviđenih potpisanim Protokolom, potpisivanje izmena i dopuna Posebnog kolektivnog ugovora za zaposlene u osnovnim i srednjim školama i domovima učenika, kao i smanjenje administracije.

izvor: https://www.021.rs/story/Info/Srbija/396078/Prosvetari-razmatraju-radikalizaciju-strajka-Na-stolu-i-potpuna-obustava-rada.html

Continue Reading

SLOBODNA VOJVODINA

Stefanović o izjavi Vučevića: Skandalozne reči premijera da ne može Srbija da se ruši i zaustavlja „zbog 15 ili 1.555 mrtvih“

Zamenik predsednika Stranke slobode i pravde i narodni poslanik Borko Stefanović izjavio je danas da je skandalozna izjava premijera Miloša Vučevića da ne može Srbija da se ruši i zaustavlja “zbog 15 ili 1.555 mrtvih” i da mora da ode sa mesta predsednika Vlade i bude obuhvaćen krivičnim postupkom

Published

on

By

„Ovo je skandalozna izjava čoveka koji je u vreme rekonstrukcije novosadske Železničke stanice bio gradonačelnik i koji je svojim propustima i delovanjem, zajedno sa svojim mafijaškim izvođačima, doprineo ubistvu u Novom Sadu“, naveo je Stefanović u pisanoj izjavi.

Prema njegovim rečima, Vučević mora da ode sa mesta predsednika Vlade, koja je ionako puna osumnjičenih lica i da i on bude obuhvaćen krivičnim postupkom.

„Vučević, na kraju, mora da nauči srpski jezik do kraja i prestane da koristi reči ‘Srbija’ i ‘država’ na mestima gde svi vide da stoje reči ‘vlast’ i ‘režim SNS’. Niko, Vučeviću, ne ruši Srbiju i državu, građani i studenti je, naprotiv, brane od mafije i od tvojih Snajpera, Bosketa, Goranca, Zvonka i Andreja, od tvog direktora novosadskog GSP, koji je deo međunarodne narko grupe“, rekao je Stefanović.

izvor: https://n1info.rs/vesti/stefanovic-o-izjavi-vucevica-skandalozne-reci-premijera-da-ne-moze-srbija-da-se-rusi-i-zaustavlja-zbog-15-ili-1-555-mrtvih/

Continue Reading

SLOBODNA VOJVODINA

Saopštenje za javnost Ujedinjena udruženja poljoprivrednika Srbije

Published

on

By

  • obustavlja se svaka komunikacija sa Vladom Republike Srbije zbog pritisaka na poljoprivrednike!
  • Traži se momentalno ukidanje pasivnog statusa svim poljoprivrednicima koji su napravili samo tehničke propuste ili imaju druge nedostatke koji ne podrazumevaju zloupotrebu budžetskih sredstava .
  • Poziva se na odgovornost
    Ministarstvo poljoprivrede
    Skupštinski odbor za poljoprivredu
    Predsednik Vlade Republike Srbije
  • Hitna pomoć studentima u hrani i neophodnim potrepštinama.
  • koordinisana podrška studentima obavezno u ljudstvu na blokadama ako postoji potreba i mehanizovano.
  • pozivaju se poljoprivrednici da se organizuju u svojim mestima i izađu traktorima u dogovoreno vreme.

Sastanku prisustvovali

Udruženje poljoprivrednika Subotice

Savez Banata

Banatska crnica i

Inicijativa za opstanak poljoprivrednika Srbije

Continue Reading

SLOBODNA VOJVODINA

Vladavina prava, sloboda i demokratija alati u borbi protiv koruptivne hobotnice vlasti

Liga socijaldemokrata Vojvodine – VOJVOĐANI pozdravlja podršku velikog broja advokata studentima i njihovoj borbi za ispunjenje legitimnih i legalnih zahteva, na koje nadležne institucije moraju da odgovore

Published

on

By

Advokati su, takođe, pozvali Advokatsku komoru Srbije i sve advokatske komore u sastavu Advokatske komore Srbije da izdaju posebno saopštenje podrške studentima u ostvarivanju njihovih Ustavom zajamčenih prava i istaknutih zahteva.

Ovaj apel je posebno bitno istaći na današnji Međunarodni dan ljudskih prava, koji je temelj garancija dostojanstva, te jednakih i neotuđivih prava svih članova svetske zajednice.

Izostanak vladavine prava u Srbiji jedan je od osnovih problema naše zajednice.

Koruptivna hobotnica Srpske napredne stranke uništava državu i njene građane.

Tome se mora stati na put!

Jedini ispravan način da se to ostvari je članstvo Srbije u Evropskoj uniji koja u svom osnivačkom ugovoru utvrđuje vladavinu prava, slobodu, poštovanje ljudskog dostojanstva, poštovanje ljudskih prava, jednakost i demokratiju kao svoje temeljne vrednosti.

Da je Srbija članica Evropske unije, i ona bi bila u ingerencijama evropskog tužioca koji bi garantovao borbu protiv korupcije.

I baš zato, borba za članstvo Srbije u Evropskoj uniji mora da bude prioritet svih demokratskih članova naše zajednica.

To je jedina garancija uređene i moderne države.

Aleksandar Marton
portparol
Lige socijaldemokrata Vojvodine – VOJVOĐANI

izvor: https://vojvodjani.rs/vladavina-prava-sloboda-i-demokratija-alati-u-borbi-protiv-koruptivne-hobotnice-vlasti/

Continue Reading

SLOBODNA VOJVODINA

Dva guslara u jednoj čardi?

Izgleda da Mađarski nacionalni savet (MNS) odnedavno ima ne jednog, već dva predsednika! Ili ipak ne?!

Published

on

By

Demokratska zajednica vojvođanskih Mađara (DZVM) ne prestaje da se čudi činjenici da, iako je zvanični predsednik MNS-a Arpad Fremond, u ime ove institucije često govori dr. Balint Pastor, predsednik Saveza vojvođanskih Mađara (SVM). Ova neobičnost posebno dolazi do izražaja na događajima organizovani od strane MNS u školama, obrazovnim ustanovama, gde se ove političke igrarije često odvijaju pred decom.

Kako sve ovo treba da razumemo? Da li je ovo početak nove prakse u kojoj se autonomija institucija jednostavno zanemaruje? Ili je u pitanju činjenica da zakoni i etičke norme postoje samo na papiru?

DZVM podseća sve pomenute, da zakon o nacionalnim savetima jasno nalaže: nacionalni saveti se ne smeju koristiti u političke svrhe. Zbog toga pozivamo rukovodstvo MNS-a da obezbedi očuvanje kredibiliteta institucije nacionalnog saveta i da ne dozvoli da MNS postane politička igračka Saveza vojvođanskih Mađara.

Umesto političkog spektakla pred decom, bolje bi bilo da se postarate da putem MNS prenesemo prave vrednosti budućim generacijama.

DZVM Press

Continue Reading

Trending