Connect with us

SLOBODNA VOJVODINA

Srpski svet kao antievropski projekat

Published

on

Piše: Balša Božović

Od početka 19. veka do 2021. godine traje razdoblje stvaranja srpske države, a paralelno sa tim traju i teorijske rasprave o njenom društvenom i političkom uređenju. Dilema o tome kako definisati nacionalni interes kreće od stvaranja moderne Srbije tačnije odmah nakon Prvog srpskog ustanka (1804. godine). Ta dilema je već na samom početku politički podelila Srbiju jer su postojala dva pogleda definisanja nacionalnih interesa – takozvana dilema KOLIKA ili KAKVA država.

Ubrzo nakon Prvog ustanka dolazi i do organizacije prvog središnjeg organa vlasti u ustaničkoj Srbiji, već 1805. godine na Narodnoj skupštini u Borku, gde je izabran središnji organ – “Praviteljstvujušči sovjet”, kao objedinjena izvršna i zakonodavna vlast (nema podele na grane vlasti).Taj centralni organ vlasti napravljen je kako bi se, sa jedne strane, pomoglo voždu Karađorđu da organizuje unutrašnju i spoljnu politiku zemlje i osigura održivost oslobođene teritorije, ali to je bila i potreba velikog broja vojvoda i ustaničkih prvaka koji su u “Sovjetu” videli priliku da ograniče vlast vođe ustanka, Karađorđa Petrovića. Osnivanje “Sovjeta” je podstakao malo poznati Božidar Grujović, doktor pravnih nauka iz Pešte, koji je bio i prvi sekretar Praviteljstvujuščeg sovjeta. To je bilo rađanje državotvorne ideje Srbije.

Već na samom početku, Božidar Grujović, kao Srbin iz Vojvodine školovan u Austrougarskoj monarhiji, ima viziju Srbije kao države koja će se temeljiti na zakonu i vladavini prava, a ne na volji pojedinca. Vožd Karađorđe, sa druge strane, od samog početka je smatrao da njegova lična volja treba da bude iznad “Sovjeta” kao centralnog organa vlasti. Za Božidara Grujovića su oslobođenje Srbije i izgradnja države na evropskim temeljima bili neraskidivi i paralelni procesi. Za Karađorđa je oslobađanje teritorija bilo u funkciji jačanja njegove vlastite moći. Grujović na prvom ustaničkom zboru ambiciozno zahteva da se usvoji njegov referat “Slovo o slobodi” koji bi označavao prapočetak stvaranja pravne, demokratske i građanske države, a u političkom smislu prapočetak liberalno demokratske ideje. Međutim, kako Voždu Karađorđu Petroviću i ostalim prvacima Prvog srpskog ustanka nisu odgovarale ideje Božidara Grujovića, bilo mu je dozvoljeno da svoje “Slovo o slobodi” pročita u uvodnom izlaganju pre formiranja prvog centralnog organa vlasti i ustrojstva države Srbije, ali te su ideje ostale samo mrtvo slovo na papiru.

“Slovo o slobodi” delo je koje je po porukama išlo rame uz rame sa Deklaracijom o pravima čoveka i građanina iz 1789. godine, a posebno oni delovi koji se odnose na sekularnost države, slobodu, svojinu i ljudsko dostojanstvo. Slovo počinje nedvosmislenom politikom uspostave moderne države stvorene na temelju vladavine zakona rečima: “Zakon je volja vilajetska, koja vilajetu celom i svakom dobro zapoveda a zlo zaprešćava. Prvi dakle gospodar i sudija u vilajetu jest zakon. Pod zakonom moradu i gospodari, poglavari i sovjet praviteljstvujušći (obšča kancelarija) i svjašćenstvo, i voinstvo, i sav narod biti; i to pod jednim i tim istim zakonom. Zakon dobre, zaslužene da nagradi; a zle, nepokorne, lenjive u službi da kaštiguje. Zato zakon razuman i pravedan mora biti”.

Iako je zasedanje okončano poznatim ishodom i stvaranjem neograničene vlasti Karađorđa Petrovića, dolazi i do prvog otvaranja dileme o vrsti državnog i političkog uređenja, ali i do otvaranja “srpskog pitanja” koje se nije zatvorilo, neki bi rekli, da dana današnjeg.

Prof. dr Olga Popović Obradović u svojoj knjizi “Kakva ili kolika država” zaključuje da na samom početku stvaranja države Srbije dolazi do različitog pogleda u okviru “srpskog državnog pitanja”. Stvara se dilema oko pitanja KAKVA ili KOLIKA država nam je potrebna. Odgovori daju i dva modela Srbije kao “narodne države” i “građanske države”. U modelu “narodne države”, demokratija i sloboda počivaju na patrijahalnoj zajednici, ekonomskoj jednakosti, a politička svest se definiše isključivo kroz mitove o naciji, teritorijama i “Kosovu” kao centralnim političkim pitanjima.

Političke opcije u “narodnoj državi” nisu podeljene na konzervativizam, liberalizam, radikalizam u evropskom smislu tih pojmova, nego isključivo kroz to da li ste za ili ste protiv evropskog civilizacijskog modela. U “narodnoj državi” postoji samo jedan narod, Srbi, gde su svi jednaki, nema klasa kao u drugim narodima, a antiindividualizam je oslikan u kolektivnoj slobodi naroda koja se postavlja iznad slobode pojedinca.

Ovaj politički model je u srpskoj istoriji bio dominantan u odnosu na model evropske civilizacije koji podrazumeva modernu, građansku i demokratsku Srbiju, ustrojenu na temeljima evropskog individualizma, gde se sloboda meri kroz kvalitet i poštovanje ljudskih prava i gde postoji vladavina prava, a ne vladavina pojedinca ili grupe.

Istorijski nosioci koncepta “narodne države” su Nikola Pašić u 19. i početkom 20. veka i njegova Narodna radikalna stranka kao politički nosilac ideje o “narodnoj državi”. U 20. veku nosilac i najveći sledbenik “narodne države” potopljene u mitologiji Kosova i nacionalne paranoje o srpskom narodu kao žrtvi svetske zavere kao antievropskog koncepta razumevanja države i društva je Dobrica Ćosić, dok su politički nosioci bili Slobodan Milošević, Vojislav Šešelj i Vojislav Koštunica. Danas je njihov najverniji vrednosni i politički sledbenik Aleksandar Vučić. Nije nepoznato da je rešavanje ili adresiranje “srpskog pitanja” kroz celokupnu istoriju, ali i modernu istoriju Srbije, bilo otvarano ne kao demokratsko pitanje nego isključivo kao teritorijalno i etničko pitanje. To je dovelo krajem osamdesetih i tokom devedesetih godina prošlog veka do tragičnih posledica po društvo, ratova sa teritorijalnim pretenzijama i negiranjem drugih nacija, a posljedično i do krvavog raspada Jugoslavije, najvećeg građanskog rata na ovim prostorima, čak i do prvog genocida nakon II svetskog rata na tlu Evrope, u Srebrenici.

Otvarati “srpsko pitanje” na etničkim i teritorijalnim osnovama pokazalo se kao faktor nestabilnosti u ovom delu Evrope od “Načertanija” Ilije Garašanina iz 1844. do “Memoranduma” SANU iz 1986. godine, čiji je idejni tvorac bio Dobrica Ćosić. Politika “Memoranduma” kao derivat kolektivne paranoje i političke zaostalosti intelektualnih elita Srbije tog vremena izazvala je sve bratoubilačke ratove tokom devedesetih, koje je, uzgred budi rečeno, Srbija sve do jednog izgubila.

Nisu zanemarljivi bili ni politički napori stvaranja moderne, građanske i evropske Srbije koji su puštali korenje kroz istoriju, a čiji su nosioci u početku bili liberali u 19.veku preko takozvanih liberala Marka Nikezića i Latinke Perović u drugoj Jugoslaviji, pa do Zorana Đinđića, kao prvog demokratski izabranog premijera Srbije, koji je Srbiji promenio istorijski spoljnopolitički pravac i usmerio je ka Evropskoj uniji i političkom zapadu. Tu ujedno leže i sve tajne i odgovori o političkoj pozadini ubistva premijera Srbije koja nije otkrivena do danas.

Spoljna politika Srbije i Jugoslavije

Od samog stvaranja moderne srpske države i njenog političkog života, Narodna radikalna stranka Nikole Pašića imala je apsolutnu političku dominaciju na političkoj sceni. Politika je bila izrazito antizapadna, oslonjena na Rusiju. Državno uređenje pratilo je tradicionalne vrednosti u srpskom društvu koje su nametnute još od Osmanskog carstva, strogo centralizovana državna uprava, opština kao instrument narodne volje, sa nepismenim stanovništvom, malim seljačkim posedima i primitivnom poljoprivrednom proizvodnjom, uz izrazito protivljenje svakoj modernizaciji i povezivanju sa svetom, uključujući i ogromnu kampanju protiv izgradnje železnice koju su radikali opisivali kao instrument porobljavanja Srbije od strane velikih sila. Političko geslo bilo je jednostavno: “Opanak, gunjac i Rusija”. Država, jednako partija. Jedan narod, jedna partija, svi ostali su izdajnici i u službi sila koje Srbiju hoće da pokore. Često su i srpski vladari bili u nemilosti radikalske politike.

Nakon Prvog svetskog rata, Srbija, i kasnije Kraljevina Srba Hrvata i Slovenaca, tražile su alternativne spoljnopolitičke saveznike usled nestanka ruske monarhije u Oktobarskoj revoluciji. Spoljna politika se kretala od Francuske, pa i Amerike, do nacističke Nemačke. Međutim, kada pričamo o državnom uređenju i političkim okolnostima koje su stvorene u novoj Kraljevini SHS, kasnije Kraljevini Jugoslaviji, sve je ostalo nepromenjeno. Obeležili su ih strogi centralizam i hegemonija radikalne stranke Nikole Pašića, i kasnije Milana Stojadinovića, koja je sve više insistirala na etničkoj dominaciji srpskog naroda u Jugoslaviji. Po podacima koje je iznosio Svetozar Pribićević, vođa Srba u Hrvatskoj, odnos u administraciji, službama i vojsci je bio i do 90% u korist Srba i 10% u korist svih ostalih naroda.

U drugoj Jugoslaviji spoljna politika je, tokom rata i tokom prvih godina nakon završetka rata, bila izrazito prosovjetska, sve do 1948. godine, kada se Jugoslavija oslobađa iz čeljusti SSSR-a i Staljina i, još uvek skeptična prema zapadu, osniva “nesvrstani pokret”. Tokom tog višedecenijskog vakuuma, koji je bio jedini mogući beg iz zagrljaja sovjetske Rusije, a koji su konsenzusom podržavale bezmalo sve svetske sile, nije iskorišćena prilika da se Jugoslavija demokratizuje i trajno postane deo evropske porodice naroda. I u drugoj Jugoslaviji se od samog početka vodila bitka između centralizma savezne države i sve veće potrebe za decentralizacijom vlasti od strane republičkih rukovodstava.

Jedan od presudnih trenutaka u kojima je centralizam gubio dominaciju bio je pad Aleksandra Rankovića, kao izrazito snažne figure koja je budućnost Jugoslavije videla u jakoj centralnoj vlasti. Mnogi njegovi oponenti u KPJ, liberalno orijentisani, odupirali su se takvom modelu, jer su ga smatrali hegemonističkim i, u konačnici, opet nazadnim. Padom Rankovića nastaje istorijska šansa koju prepoznaje tadašnji potpredsednik Jugoslavije Koča Popović, zajedno sa najprogresivnijim delom partije koji predvode Latinka Perović i Marko Nikezić, i oni otvaraju Srbiju ka svetu čime i nastaje “zlatno doba komunizma” za mnoge republike bivše Jugoslavije, ali pre svega za Srbiju. Međutim, ne zadugo. Nakon dešavanja sa „Hrvatskim proljećem“, Tito je suštinski ušao u smenu i hrvatskog i srpskog liberalnog rukovodstva potpomognut velikim spoljnopolitičkim navijanjem i zalaganjem SSSR-a. Tako se Jugoslavija pred sam svoj kraj vraća na stare šine sovjetskog modela uređenja države i društva.

Rat u Sloveniji, Hrvatskoj, Bosni i Hercegovini, Kosovu

Od pada Rankovića do uspona Slobodana Miloševića na Osmoj sednici, centralnu figuru u srpskoj intelektualnoj eliti ima Dobrica Ćosić. Ljut na partiju i Tita zbog smene njegovog miljenika i šefa UDB-e, Aleksandra Leke Rankovića, kojeg je smatrao prirodnim naslednikom Josipa Broza Tita i time nosiocem jugoslovenskog centralizma, Dobrica Ćosić otvara vrata “srpskog pitanja” u Jugoslaviji. Nezadovoljan ustavnim reformama 1971, a zatim i 1974. godine, sve više se okreće novoj misiji zaštitnika srpskih nacionalnih interesa. Osnovno oruđe za rad su mu knjige koje su štampane u milionima primeraka, a polazna tačka pobune je ni manje ni više nego „Kosovo“.

Od Pašića do Ćosića prošao je vek, ali se “srpsko pitanje” otvaralo na isti način, ne kao demokratsko već kao etničko i teritorijalno. Kreće se u snažnu kampanju podrivanja državnog uređenja Jugoslavije, pre svega njenih administrativnih granica. Ta razuzdanost i ljutnja stvaraju jedan poluneformalni pokret srpskih intelektualaca koji su smatrali da imaju vanvremensku misiju.

Profesor sociologije Slobodan Inić je Dobricu Ćosića i njegov intelektualni kružok nazivao “intelektualnim leglom srpske nesreće”, iste te koji su smatrali da je njihova dužnost da svi Srbi budu integrisani pod jednim političkim krovom, a zapravo su bili nedorasli vremenu u kojem se društvo nalazilo. Nakon Rankovićevog jugoslovenskog centralizma stupa novo uređenje Ustava iz 1974. godine koje je veću moć i vlast prebacilo na republike i pokrajine, a koje je po mišljenju odabrane srpske intelektualne elite bilo antisrpsko i kao takvo veoma opasno po nacionalne interese Srbije.

Dobrica Ćosić, poznatiji kao “otac nacije”, 1986. godine podstiče pisanje “Memoranduma” Srpske akademije nauka i umetnosti. Naravno, ne stoji iza njega potpisom već to čine njegovi najbliži saradnici. Njegova suština je bila u tome da se “srpsko pitanje” otvara ponovo kao etničko i teritorijalno – svi Srbi u jednoj državi.

Iako je od “Načertanija” Ilije Grašanina prošlo monogo vremena, čak 150 godina, razlike u smislu i načinu na koji odabrana elita na čelu sa Ćosićem nudila rešenje “srpskog pitanja” gotovo da ne postoje. Ratovi, stradanja, siromaštvo, ekonomska devastacija, kulturni ponor i ratni zločini rezultati su kojima su se okitili oni koji su, uglavnom, završili u Hagu pred Tribunalom za ratne zločine. Srbija još uvek trpi posledice devedesetih, ali “memorandumska politika” i dalje živi i čeka prvu sledeću priliku da ponovo starim metodama ostvari iste ciljeve u stvaranju “narodne države”.

Ćosićeva politika spasavanja srpskog naroda ima dva rezultata. Najpre, gubitak Kosova, „svete srpske zemlje“, jer svi ostali ratovi u Hrvatskoj i Sloveniji bili su manje važni za nacionaliste i nije se mnogo nade polagalo u onaj deo srpskog nacionalnog korpusa koji se Beogradu istorijski činio sumnjivim i nedovoljno lojalnim – takozvane “Srbe prečane”.

Srbima iz Hrvatske se trgovalo za “više nacionalne interese”, što je u svojoj knjizi još u vreme stvaranja prve Jugoslavije primetio vođa Srba u Hrvatskoj, Svetozar Pribićević. Za Tuđmanovu podršku u Dejtonu za stvaranje entiteta Republike Srpske u okviru Bosne i Hercegovine, Milošević je svesno žrtvovao 300.000 Srba iz Hrvatske. Tako su između Miloševića i Tuđmana dogovorene i vojne akcije “Bljesak” i “Oluja”, što je drugi Ćosićev rezultat. Sve karte je stavio na Kosovo i Bosnu. Dobio je Republiku Srpsku, kako je rekao „najvredniju ratnu tekovinu“.

Moderna i evropska Srbija

Nasledivši haos koji su ostavili iza sebe oni koji su razbili Jugoslaviju, iz razloga koje navodi Momčilo Đorgović („Uzrok raspada Jugoslavije i sistema je bila žudnja za pljačkom, a rat je bio najprirodniji ambijent“), Zoran Đinđić svesno ulazi u promenu dve ključne poluge velikosrpskog nacionalizma – “narodnu državu” sazdanu na etničkom i teritorijalnom principu zamenjuje idejom moderne, demokratske i evropske Srbije, a spoljnopolitički pravac, od “proruske neutralnosti” u vojnom i političkom smislu, okreće ka zapadu. Tu leži naš novi početak i njegov definitivni kraj. Dovoljno je reći da je Zoran Đinđić ubijen, a da politička pozadina ubistva još uvek nije otkrivena. Slučaj je zatvoren.

Kraj

Tako dolazimo do samog kraja. On se zove “srpski svet”. Novi naziv za staro otvaranje “srpskog pitanja” u regionu. I opet, ne kao demokratsko pitanje već isključivo kao etničko i teritorijalno. I opet, spoljnopolitički potpomognuto od Rusije.

Dakle, predsednik Srbije smatra sebe predsednikom svih Srba u regionu. Potencira se “ugroženost” Srba u regionu i njihova loša ekonomska pozicija (isto kao i u Memorandumu 1986. godine). Poluge za ostvarivanje te meke varijante velike Srbije su, pre svega, Srpska pravoslavna crkva (SPC), kao jedina prekogranična institucija koja zagovara srpsko jedinstvo, kao i “srpske liste” na izborima na Kosovu, u Crnoj Gori i Severnoj Makedoniji. U Bosni i Hercegovini (BiH) tu ulogu ima Republika Srpska kao beogradski satelit, a ne kao entitet u okviru BiH. Ideja je ista – svi Srbi pravoslavne vere pod jedan politički kišobran.

Koncept je antidemokratski i antipluralan, i odatle nastaje i gotovo jednopartijski parlament. Ovo podrazumeva čak i ujedinjenje sa Republikom Srpskom ukoliko se za to ukaže prilika, a tu su i snovi o novom referendumu u Crnoj Gori koji bi usledio odmah nakon popisa, na kojem bi se, usled političkih pritisaka vlade koju vodi SPC, pokazalo da ima više Srba nego Crnogoraca. Sever Kosova u ovom scenariju postaje neformalna teritorija pod ingerencijom kriminalnih grupa, koje odgovaraju samo i isključivo interesima beogradskog režima i duboke države kojom vladaju i dalje neformalne tajne službe iz devedesetih.

Sever Kosova se nalazi pod ingerencijom Beograda, a ne Srba sa Kosova. Beograd želi da ima apsolutnu vlast nad severom Kosova da bi mogao da pregovara o Kosovu, jer ne želi da se bilo koji politički autoritet postavlja između Beograda i Prištine, na sličan način na koji je Milošević pregovarao o Srbima u Hrvatskoj sa Tuđmanom, kao i o sudbini BiH tokom ratova devedesetih. Jasno je da je to razlog zbog kojeg je ubijen i Oliver Ivanović, lider kosovskih Srba. Severna Makedonija, kao još jedno od pitanja koje nikada nije zatvoreno ni za Srbiju ni za SPC, uvek ostaje potencijalna tačka interesovanja “srpskog sveta”. I to je taj začarani krug, u kojem se krećemo bezmalo 220 godina, još od Prvog srpskog ustanka. Kao da je “srpski svet” turobna najava zatvaranja istorijskog kruga propadanja.

Dokle god politička elita u Srbiji bude nosila politički program inspirisan Ćosićevim „Memorandumom“ i Miloševićevim govorom na Gazimestanu 1989. godine u regionu neće biti stabilnosti, dobrosusedskih odnosa i trajnog mira, a problem Kosova se neće rešavati kao demokratsko pitanje, već kao teritorijalno pitanje. Isto je i sa BiH i Crnom Gorom. Dokle god je Srbija okrenuta narodnjačkom centralizmu, a ne građanskom uređenju države, ona će propadati i trunuti iznutra.

Biće sve manje onih koji će ostajati da žive u njoj i sve više onih koji će kao jedinu mogućnost za lično blagostanje videti u partiji na vlasti ili u karti u jednom pravcu u svet. Kosovo ostaje ključna karika “srpskog sveta”, koji kao kompenzaciju za Kosovo traži veliku cenu na drugoj strani. Kao ugaoni kamen svake političke opcije u Srbiji, uz retke izuzetke, Kosovo, kao Bećkovićeva „najskuplja srpska reč”, ostaje samo laž od koje političari dobro žive, a građanima predstavlja utehu za nepravdu i siromaštvo. “Srpski svet” je politika kolektivne paranoje, kako bi se očuvala neograničena vlast vladajuće elite.

“Srpski svet” je opasnost za ceo region, a najveća je opasnost za samu Srbiju. „Srpski svet“ je zaustavljanje evropskih integracija Zapadnog Balkana. “Srpski svet” je zadrta anticivilizacijska i antievropska mantra koja zatvara istorijski krug srpskog propadanja. „Srpski svet“ je nemogućnost suočavanja sa prošlošću.

Bežanje od istine. Glorifikovanje poražene kosovske i memorandumske politike koju su vodile iste ove političke elite tokom devedesetih. “Srpski svet” je pokušaj kulturnog, intelektualnog i moralnog samouništenja, zatvaranja u sebe, raskida sa svetom i negiranja krivice u prošlosti. To je politika negiranja genocida u Srebrenici. “Srpski svet” je drugi naziv za poraženu ideju o velikoj Srbiji, kao i za pokušaj stvaranja teokratske države. To je naziv za svetosavlje koje nema nikakve veze sa Svetim Savom, već predstavlja derivat ljotićizma i fašizacije društva. “Srpski svet” nema veze sa Srbijom. Nema veze ni sa srpskim narodom, ni sa građanima Srbije. “Srpski svet” je tamnica.

To je revizija istorije i antifašizma.” Srpski svet” vidi Ratka Mladića kao heroja, a ne kao ratnog zločinca, koji se godinama kukavički skrivao plašeći se haškog tribunala. Politika “srpskog sveta” je vraćanje na centralizovanu “narodnu državu” 19. veka. To je promena spoljnopolitičkog kursa Srbije od zapada ka istoku. “Srpski svet” u prevodu označava Pašićevu politiku opanka, gunjaca i Rusije. Moralno posrnuće. Ekonomski slom. Diktaturu. Kič i šund. Laž i beznađe. Opet. Na kraju, “srpski svet” je drugi naziv za polusvet.

ANTENA M

Continue Reading
Click to comment

Leave a Reply

Vaša adresa e-pošte neće biti objavljena. Neophodna polja su označena *

SLOBODNA VOJVODINA

Poslovi kineskih firmi koje su radile na Železničkoj stanici: Pominju se i Veselinović i Radoičić

Rekonstrukcija železničke stanice u Novom Sadu nije jedini posao u Srbiji kineskih firmi koje su na njoj radile

Published

on

By

Kako piše Radio Slobodna Evropa, u pitanju je kineski konzorcijum CRIC&CCCC, koji čine kompanije China Railway International Co. Ltd i China Communications Construction Company Ltd.

CRIC&CCCC je angažovan na rekonstrukciji i modernizaciji deonica Beograd centar – Stara Pazova i Novi Sad – Subotica na brzoj pruzi Beograd – Subotica.

U okviru tog projekta rekonstrisana je stanična zgrada u Novom Sadu čija se betonska nadstrešnica obrušila 1. novembra ubivši 14 ljudi, dok su tri osobe teško povređene.

CRIC&CCCC i srpske vlasti tvrde da nadstrešnica nije bila obuhvaćena rekonstrukcijom zgrade.

Osim na izgradnji železničke infrastrukture, kompanija CCCC angažovana je i na izgradnji drumske, poput deonica autoputa “Miloš Veliki”.

Pruga Beograd centar – Stara Pazova i Novi Sad – Subotica

Deonice Beograd Centar – Stara Pazova od 34,5 kilometara i Novi Sad – Subotica na severu zemlje, dužine 108 kilometara, deo su brze pruge Beograd – Budimpešta. Pruga Beograd – Novi Sad, u okviru koje je deonica do Stare Pazove, puštena je u saobraćaj u februaru 2022.

Otvaranje pruge Novi Sad – Subotica najavljeno je za kraj novembra, a rekonstrukcija stanične zgrade u Novom Sadu bila je deo tog kapitalnog projekta.

Ove deonice finansirane su uglavnom iz kredita kineske Eksim banke i proglašene su od izuzetnog značaja za Srbiju.

Projekat brze pruge Beograd – Budimpešta započet je 2014. godine u Beogradu, na samitu šesnaest država centralne i istočne Evrope i Kine.

Dogovoren je kao zajednički projekat Kine, Srbije i Mađarske u okviru kineske globalne inicijative “Pojas i put”, strateškog cilja Kine za povezivanjem grčke luke Pirej sa centralnom Evropom.

Mađarska, kao država članica Evropske unije, naišla je na problem oko nepoštovanja pravila kompeticije prilikom dodeljivanja prava na izgradnju pruge u svojoj deonici. Ova zemlja je morala po drugi put da raspiše tender i na taj način ispoštuje regulativu Evropske unije.

Koridor 11 – Surčin – Obrenovac

Deonica koridora 11 od Surčina do Obrenovca dužine 17,6 kilometara, čiji je izvođač bio CCCC, otvorena je u decembru 2019. nakon trogodišnjih radova.

To je poslednja deonica auto puta Beograd – Čačak. Prema sajtu Ministarstva građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture uglavnom je finansirana zajmom od kineske Eksim banka, dok su izdvajanja iz budžeta Srbije bila 15 odsto.

Novi Beograd – Surčin

Ova deonica, duga osam kilometara, predstavlja vezu između Beograda i auto-puta “Miloš Veliki” koji vodi do Čačka u centralnoj Srbiji.

Projekat koji je izvodio CCCC proglašen je od izuzetnog značaja za Srbiju jer, kako je navedeno, predstavlja vezu između Beograda i autoputa “Miloš Veliki”. Osnov za ovaj posao bio je Sporazum o ekonomskoj i tehničkoj saradnji u oblasti infrastrukture između Srbije i Kine.

Autoput ‘Miloš Veliki’, deonica Preljina – Požega

Deonica Preljina–Požega na zapadu Srbije deo je autoputa E-763 “Miloš Veliki”, koji povezuje Srbiju sa Crnom Gorom i Jadranskim morem.

Ovu deonicu dužine 31 kilometar radi CCCC.

Na sajtu Ministarstva građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture navodi se da skoro trećinu trase čine planirani mostovi i tuneli.

Deo ove deonice dužine oko 11,5 kilometara otvoren je u januaru 2022, a drugi deo bi prema najavama vlasti trebalo da bude završen sredinom 2025. godine.

Rokovi koji su zvaničnici davali, pomerani su više puta.

CCCC je do posla, vrednog 450 miliona evra, došao direktnom pogodbom sa državom. Da bi Srbija obezbedila novac za izgradnju puta, novac je pozajmila kod kineske Eksim banke.

Kineski izvođač je 2021. angažovao kao podizvođača kamenolom Slovac za obezbeđivanje tucanika – drobljenog kamena.

Suvlasnici kamenoloma u to vreme bili su Zvonko Veselinović i Milan Radoičić, kojima su mesec dana nakon tog angažmana SAD uvele sankcije.

Tokom izgradnje deonice Preljina – Požega kineski izvođač je u martu 2023. oštetio Spomenik palim borcima u Drugom svetskom ratu.

Nadležna ministarstva su od kineskog investitora tražila da hitno rekonstruiše i vrati spomenik od istorijskog značaja.

Spomenik je nakon obnavljanja postavljen u oktobru ove godine na novoj lokaciji.

Takođe se u izveštaju međunarodne organizacije Just Finance (Pravedne finansije), koja istražuje kineska ulaganja širom sveta, navodi da je projekat izgradnje autoputa E-763 imao negativan uticaj na životnu sredinu, piše Radio Slobodna Evropa.

U izveštaju iz 2022. navodi se da je uočeno ugrožavanje ekosistema na reci Moravi.

Kompanija CCCC i Ministarstvo građevine nisu tada odgovorili na upit RSE o ovom izveštaju.

Severna obilaznica oko Čačka

Krajem maja potpisan je Memorandum o razumevanju između Javnog preduzeća “Putevi Srbije”, Grada Čačka i CCCC za projekat Severne obilaznice grada Čačka.

U saopštenju “Puteva Srbije” je navedeno da projekat podrazumeva i izgradnju mosta preko Zapadne Morave.

Pruga Pančevo – Subotica

Da će CRIC biti angažovan na rekonstrukciji pruge Pančevo – Subotica objavio je ministar građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture Goran Vesić.

Tokom njegove posete kineskom Guangdžou u septembru, na sajtu Ministarstva je objavljeno da je CRIC jedna od dve kineske firme koje su najavile učešće u novim projektima u Srbiji.

Vesić je tada novinarima rekao da su se te dve kineske kompanije, CRIC i Šandong, do sada najbolje pokazale u Srbiji, izrazivši zadovoljstvo zbog interesovanja i za nove projekte u zemlji.

Vesić je tada rekao da CRIC radi na obnovi pruge Sombor – Vrbas duge 53 kilometara, kao i na pruzi Novi Sad – Bogojevo – Subotica dužine 50 kilometara.

CCCC bio na crnoj listi Svetske banke

Kompanija CCCC, u većinskom državnom vlasništvu, jedna je od najvećih svetskih kompanija koja radi u više od 150 zemalja.

Bavi se projektovanjem, izgradnjom i upravljanjem infrastrukturnim objektima kao što su autoputevi, mostovi, tuneli, nadvožnjaci, brze pruge, metroi, naftne platforme i luke.

Kompanija je bila na crnoj listi Svetske banke zbog navodnih lažnih licitacija za ugovor o autoputu na Filipinima. CCCC je tada saopštila da optužbe nemaju osnova i da je poštovala sve propise.

Zabrana finansiranje od strane Svetske banke trajala je osam godina, do 2017.

Američki Biro za industriju i bezbednost (BIS) u Ministarstvu trgovine dodao je u avgustu 2020. nekoliko podružnica kompanije CCCC na listu onih sa kojima se ograničava poslovanje “zbog aktivnosti koje su u suprotnosti sa interesima nacionalne bezbednosti ili spoljne politike Sjedinjenih Država”.

Radi se o učešću u izgradnji veštačkih ostrva za kinesku vojsku.

Malezija je 2018. godine obustavila dva železnička projekta zbog sumnje u korupciju.

Firma je optuživana i za maltretiranje železničkih radnika u Keniji i za korupciju u Bangladešu.

Predsednik kompanije CCCC Liu Kitao je u intervjuu za Bloomberg televiziju 2018. godine rekao da promene u vladi u zemljama u kojima kompanija ima projekte često izazivaju optužbe za korupciju.

Liu je rekao da CCCC poštuje lokalne zakone i ekološke propise u svim zemljama u kojima posluje.

Kompanije CCCC i CRIC nisu bile dostupne za hitan komentar na upit RSE.

izvor: https://www.021.rs/story/Novi-Sad/Vesti/392319/Poslovi-kineskih-firmi-koje-su-radile-na-Zeleznickoj-stanici-Pominju-se-i-Veselinovic-i-Radoicic.html

Continue Reading

SLOBODNA VOJVODINA

DZVM: Ako je Balintu Juhasu svejedno da li će Vojvodinu zvati Vojvodinom, neka podnese ostavku

“Naziv Autonomna Pokrajina Vojvodina nije samo stvar terminologije, već politička i istorijska činjenica, zabeležena i u Ustavu Srbije”

Published

on

By

Opoziciona Demokratska zajednica vojvođanskih Mađara (DZVM) saopštila je danas da je “sa dubokim razočaranjem” primila izjavu predsednika Skupštine Vojvodine Balinta Juhasa, koji je rekao da mu je svejedno kako se naziva Vojvodina.

“Smatramo da time Balint Juhas pokazuje nepoštovanje ne samo prema dostojanstvu funkcije predsednika Skupštine, već i prema samom pojmu Autonomne Pokrajine Vojvodine. Naziv Autonomna Pokrajina Vojvodina nije samo stvar terminologije, već politička i istorijska činjenica, zabeležena i u Ustavu Srbije”, naveo je DZVM u saopštenju za javnost.

Dodali su da retorika koja koristi termine poput „Severna Srbija” ili „severna pokrajina Srbije” umesto Vojvodina, jasno odražava “kriptoradikalski stav” koji dovodi u pitanje političku i kulturnu autonomiju Vojvodine, kao i legitimitet njenog postojanja.

“Ukoliko Balint Juhas nije svestan važnosti ovog naziva ili ne želi da prepozna njegov značaj, smatramo da nije dostojan funkcije predsednika Skupštine Vojvodine”, ocenio je DZVM u saopštenju za javnost.

(Autonomija)

izvor: https://autonomija.info/dzvm-ako-je-balintu-juhasu-svejedno-da-li-ce-vojvodinu-zvati-vojvodinom-neka-podnese-ostavku/

Continue Reading

SLOBODNA VOJVODINA

Zašto je Goran Vesić odbio da otkrije podatke o rekonstrukciji Železničke stanice u Novom Sadu?

Liga socijaldemokrata Vojvodine – VOJVOĐANI zahteva da svi koji su odgovorni za današnje urušavanje ulaznog dela Železničke stanice u Novom Sadu budu privedeni licu pravde i kažnjeni.

Published

on

By

Godinama gledamo paradiranje ministra Gorana Vesića, pokrajinske premijerke Maje Gojković, mnogih drugih naprednjaka i njihovo „divljenje“ radovima na Železničkoj stanici.

Mediji godinama pišu hvalospeve o uspešnim radovima na stanici, a naprednjaci su se utrkivali ko će prvi da je otvori posle završenih radova.

Rekonstrukcija Železničke stanice u Novom Sadu počela je još u oktobru 2021. godine, pa je stanica prvi put svečano otvorena 2022. godine, u jeku predizborne kampanje, sa predsednikom Srbije Aleksandrom Vučićem i premijerom Mađarske
Viktorom Orbanom.

Pre nekoliko meseci Maja Gojković je opet presekla vrpcu i „podarila“ građanima novu i modernu železničku stanicu.

Kako javljaju građani, jutros su u tom delu stanice postavljane šipke i delovalo je kao da se pripremaju novi radovi.

Interesantno je da je u januaru Ministarstvo saobraćaja odbilo da otkrije podatke o rekonstrukciji železničke stanice u Novom Sadu, jer kineski izvođač ne želi da oni budu dostupni javnosti pre završetka projekta.

Nadležne organe pozivamo da istragu o ovoj katastrofi sprovedu u skladu sa propisima i pod hitno započnu procesuiranje odgovornih.

Maja Mrnuštik

odbornica u Skupštini grada Novog Sadai predsednica Gradskog odbora
Lige socijaldemokrata Vojvodine –VOJVOĐANI Novi Sad

izvor: https://vojvodjani.rs/zasto-je-goran-vesic-odbio-da-otkrije-podatke-o-rekonstrukciji-zeleznicke-stanice-u-novom-sadu/

Continue Reading

SLOBODNA VOJVODINA

Hitno rešiti problem ispuštanja tečnosti u Bagljaški kanal

Odbornička grupa Lige socijaldemokrata Vojvodine – VOJVOĐANI već je u avgustu, na sednici Skupštine grada Zrenjanina, tražila rešavanje problema ispuštanja otpadnih voda u kanal u ulici Ivana Turgenjeva, koja se nalazi uz samu Industrijsku zonu Bagljaš.

Published

on

By

Tada su nam građani ove ulice signalizirali da postoji veliki broj uginulih ptica u zoni kanala.

Delovalo je da je vlast poslušala naše predloge i dva meseca je situacija išla u pozitivnom pravcu.

Nažalost, pre nekoliko dana smo dobili informaciju da iz cevi ističe velika količina crne vode koja je napunila kanal. Voda smrdi i stvara velike probleme građanima.

Tražimo od zrenjaninske vlasti da saopšti o čemu se radi i, ono što je još bitnije, problem reši.

Zahtevamo hitnu rekciju nadležnih!

Odbornička grupa
Lige socijaldemokrata Vojvodine – VOJVOĐANI
u Skupštini grada Zrenjanina

Continue Reading

SLOBODNA VOJVODINA

Vlast da pod hitno vrati na posao profesorku škole u Opovu

Liga socijaldemokrata Vojvodine – VOJVOĐANI pruža punu podršku prosvetnim radnicima, koji za početak novembra planiraju novi štrajk, jer im Vlada Srbije nije ispunila niti jedan zahtev.

Published

on

By

Sramota je da su zarade zaposlenih u obrazovanju i dalje ispod proseka, a da od statusa službenog lica za prosvetna radnike još nema ništa.

U toku septembra i oktobra roditelji su od razrednih starešina svoje dece dobijali Viber i SMS poruke da u cilju „višeg kvaliteta obrazovanja“ uplate određenu svotu novca za kupovinu sapuna i toalet papira.

Jasna slika stanja u našim obrazovnim institucijama.

Sa druge strane, napadi na zaposlene u prosveti se nastavljaju i vlast nije učinila ništa da im se osigura bezbednost.

Naprednjaci su od našeg obrazovnog sistema napravili svoj politički poligon.

Progone profesore koji drugačije misle, a posebno one koji su politički aktivni u opoziciji.

To su veoma revnosno pokazali u slučaju profesorke škole u Opovu Jelene Lukić, kojoj je prekinut radni odnos, samo zato što je odbornica opozicije u lokalnom parlamentu Kovačice.

Kakva poruka se ovim šalje deci, ali i svim građanima Srbije?

Tražimo da vlast pod hitno ukine odluku o otkazu profesorki Lukić i da ona bude vraćena na posao!

Aleksandra Marković Maleš
potpredsednica
Lige socijaldemokrata Vojvodine – VOJVOĐANI

izvor: https://vojvodjani.rs/vlast-da-pod-hitno-vrati-na-posao-profesorku-skole-u-opovu/

Continue Reading

SLOBODNA VOJVODINA

Kostreš: Budućnost Srbije mora biti evropska

Vest da je predsednica Evropske komisije Ursula fon der Lajen otkazala unapred planirani sastanak sa premijerom Srbije Milošem Vučevićem, zbog njegovog prethodnog susreta sa ministrom Putinove vlade, još jedan je šamar neodgovorne naprednjačke vlasti ugledu naše države.

Published

on

By

Liga socijaldemokrata Vojvodine – VOJVOĐANI već dugo upozorava na moguće posledice sedenja Aleksandra Vučića na više stolica i krajnje šizofrene spoljne i unutrašnje politike koju vodi njegova vlast.

Srbija je jedina zemlja Evrope koja nija uvela sankcije Ruskoj Federaciji zbog agresije na Ukrajinu.

Društvo u našoj državi, a pre svega medijski prostor, zatrovani su propagandom iz Moskve. Neke televizije sa nacionalnom frekvencijama više liče na biro za agitaciju Putinovog generalštaba.

Ruskim disidentima, koji su spas od progona i smrti našli u Srbiji, preti se proterivanjem. Vučićev ađutant za „ruske radove“ Aleksandar Vulin nagrađivan je medaljama ruske tajne službe. Svakako ne slučajno.

U isto vreme, ruski vlasnik Naftne industrije Srbije i dalje drži monopol na snabdevanje tržišta naftnim derivatima, pa je gorivo na našim benzinskim pumpama najskuplje u regionu, a rudna renta koju plaća je protivna našem zakonu i najniža u regionu.

Otkazivanje posete prve žene Evropske komisije premijeru Srbije je jako loš signal.

Da li Vučićeva vlast priziva nove sankcije, devedesete godine i bedu?

Mi na to ne želimo da pristanemo.

Budućnost Srbije mora biti evropska.

Samo tako će ovo društvo i država biti moderno i ekonomski prosperitetno.

Bojan Kostreš
predsednik
Lige socijaldemokrata Vojvodine – VOJVOĐANI

izvor: https://vojvodjani.rs/kostres-buducnost-srbije-mora-biti-evropska/

Continue Reading

Trending